Nu het nieuwe jaar eraan komt en je misschien al nadenkt over goede voornemens: wil je iemand helpen ontwikkelen en bloeien (een inwoner, collega of jezelf), kijk dan verder dan de persoon. Toon juist leiderschap door een klimaat te creëren waarin iemand kan groeien.
Beeld: © EMMA / Astrid Vermeer
Myrthe Sterk is ontwerper, beleidsmaker en conceptontwikkelaar bij de gemeente Sittard-Geleen. Ze is top 3 Jonge Ambtenaar van het Jaar en heeft Instagram-account @debeleidsmaker over creatief beleid maken. Myrthe schrijft columns over de overheid van nu.
Eens een dagje wat anders, want een nieuwe context kan leiden tot nieuwe inzichten. Daarom ben ik op de Brightlands Greenport campus in Venlo en zit met een groep collega’s in het college van Roy Erkens. Hij is plantenbioloog en universitair hoofddocent bij de Universiteit Maastricht. In plaats van een Powerpoint, plaatst Roy een plant op het spreekgestoelte. Het is een bekend soort plant, zo’n groene uit je woonkamer.
“Wat roept deze plant bij jullie op?” vraagt Roy aan de groep. De reacties zijn verschillend. “Planten zorgen voor sfeer”, “ze zijn goed voor de luchtkwaliteit”. Maar ook: “gaan bij mij altijd dood” of “ik steek mijn energie liever ergens anders in”. Licht gespannen kijk ik hoe Roy reageert, want wat vindt een plantenbioloog hiervan? Roy reageert vol begrip: “Dat hoor ik vaak van nieuwe studenten, voordat ze weten hoe cool planten zijn”.
Ondertussen haalt hij een tweede plant tevoorschijn. Het is er weer een exemplaar dat iedereen kent: zo’n verlepte bruine die ooit frisgroen was toen je ‘m kocht. “Hoe komt het dat deze plant er zo uitziet?” vraagt hij. De antwoorden stromen binnen: te veel water, te weinig licht, de verkeerde pot. Roy blijft doorvragen, tot er niets meer te bedenken valt.
Dan maakt hij de verbinding met leiderschap. “Als een medewerker uitvalt op het werk, waar ligt het dan vaak aan?” Dit keer geeft hij het antwoord zelf: “diegene stelt geen grenzen, stelt geen prioriteiten of delegeert niet genoeg”.
"Niemand zegt tegen een plant dat hij harder zijn best moet doen om te groeien"
Roy gaat verder: “Bij mensen leggen we de oorzaak vaak bij het individu, maar bij planten kijken we juist naar de omgeving.” Niemand zegt tegen een plant dat hij harder zijn best moet doen om te groeien. We passen de omstandigheden aan. Maar bij mensen vergeten we dat vaak, terwijl ook daar de omgeving bepaalt of iemand tot bloei komt.
We kunnen veel leren van hoe we naar planten kijken. Wanneer de context slecht is, komt niemand tot zijn recht. Dat geldt niet alleen voor de leefomgeving, maar ook voor de organisaties waarin mensen werken. Gelukkig wordt (onder andere met ‘positieve gezondheid’) steeds vaker erkend dat omgevingsfactoren van grote invloed zijn op of iemand tot bloei komt.
Dus, nu het nieuwe jaar eraan komt en je misschien al nadenkt over goede voornemens: wil je iemand helpen ontwikkelen en bloeien (een inwoner, collega of jezelf), kijk dan verder dan de persoon. Toon juist leiderschap door een klimaat te creëren waarin iemand kan groeien.