‘Wees je als ambtenaar bewust van de enorme macht van jouw organisatie’

Artikel | 29-05-2024 | 13:13

Wie is Marije Bierlaagh Marije Bierlaagh studeerde psychologie en medische biologie en ging werken bij de gemeente Amsterdam. Ze beweegt zich al een slordige 25 jaar in de ambtelijke wereld van wijkaanpak, gebiedsgericht werken en participatie. ‘Altijd’, zegt ze zelf, ‘met net iets meer affiniteit met de buitenwereld dan met de ambtelijke wereld, terwijl ik daar dus ook alweer lang werk. Dus ik kan ook niet zeggen dat ik daar niks mee heb’. Momenteel werkt ze onder de paraplu van ‘participatie en democratisering’ onder meer in het driekoppige ‘tussenteam’ dat een verbindende rol speelt tussen inwoners en ambtenaren. Specifiek begeleidt het tussenteam het co-creatietraject waarin buurtplatformvertegenwoordigers en gemeenteambtenaren gezamenlijk zorgen dat het buurtplatformrecht wordt geborgd in de nieuwe participatieverordening van de gemeente. Ze houdt, zegt ze, van de informele wereld van inwoners die initiatieven nemen. Van het openstaan voor wat de stad te bieden heeft. Van het streven naar meer gelijkwaardigheid. ‘Mijn positie bij de gemeente Amsterdam is altijd: met de blik van buiten naar de organisatie kijken en vervolgens hoe je die toegankelijker maakt voor bewoners en initiatiefnemers.’

1. Als overheid doe jij de eerste stap

‘Als het gaat om vertrouwen opbouwen, dan is het aan jou als overheid om de eerste stap te doen.
Ik kan niet van Mike (Mike Brantjes, voorman van buurtplatform Hart voor de K-Buurt, red.) verwachten dat hij mij vertrouwt als ik hem niet vertrouw. Dus daar begint het mee. Als je de inwoners geen vertrouwen geeft, kun je wel ophouden. Zo simpel is het. Het wordt bovendien feilloos gevoeld - en zeker ervaren types zoals Mike voelen het meteen - als inwoners niet het hele verhaal krijgen of als iets niet eerlijk gaat.’

‘Als je de inwoners geen vertrouwen geeft, kun je wel ophouden - zo simpel is het’

2.  Je gaat er altijd als mens in

‘Dat klinkt misschien vaag maar het is fundamenteel. Je zit vaak namens die hele ambtelijke organisatie aan tafel en dat kan maken dat je je voorzichtiger opstelt. Dat je je bijvoorbeeld afvraagt: kan ik dit wel delen? Maar je moet hoe dan ook als mens contact maken. Van mens tot mens - zo eenvoudig en ingewikkeld is het.’

3. Wees je bewust van je machtspositie

‘Soms voel je je misschien even heel klein tegenover een boze bewoner, maar je moet je ook realiseren dat jij aan de kant van de beslis- en bepaalmacht zit. De gemeente heeft enorm veel macht ten opzichte van de burger. Wees je daarvan bewust, ga daar heel zorgvuldig mee om, maak er nooit misbruik van. Ik vind: als ik zoveel macht aan mijn kant heb, mag ik wel een extra stap zetten om die macht wat meer te delen, wat meer openheid te geven en die bewoner meer in positie te brengen.’

‘Het grote verloop onder ambtenaren in de uitvoering is funest voor het vertrouwen’

4. Ga altijd zelf kijken

‘Het is onvermijdelijk dat zich in het contact tussen ambtenaren en inwoners bepaalde beelden vormen en vastzetten. Aan beide kanten ontwikkelen zich reputaties en het gevaar is dat die – in de koffiecorner, tijdens het overleg – een eigen leven gaan leiden. Buurtplatformen zijn vaak kritisch op de overheid, en hebben bij sommige ambtenaren de reputatie lastig te zijn. Neem dat niet klakkeloos over en ga zelf kijken. Vermijd dat je gaat proberen het probleem weg te managen. Vorm je eigen beeld.’