‘We hebben een sterk verhaal nodig’

‘In deze tijd is het van groot belang dat alle overheidslagen aan burgers uitleggen dat we in een moeilijke tijd zitten, maar er wel iets moois van gaan maken deze eeuw. Daarvoor moeten we een aantal dingen oplossen – de woningnood, de energietransitie, het klimaat- en stikstofprobleem – en dat kunnen we ook.’ Aldus topambtenaar Bernard ter Haar, die eind augustus in een sessie met 25 topbestuurders sprak over de stand en toekomst van interbestuurlijk werken.

Bernard ter Haar: ‘Je kunt niet zeggen: als je visie zoekt, ga je maar naar de opticien’

Het klinkt misschien wat wonderlijk, maar: ambtelijk vakmanschap is hot. Onder invloed van beleidsdossiers waarin het misging – zie de Toeslagenaffaire en de gaswinning in Groningen – groeit onder ambtenaren de interesse voor vragen als: wat houdt mijn vak nou eigenlijk in? Voer ik alleen maar uit wat de politiek dicteert? Maak ik ook zelfstandig een afweging? Doe ik wel het goede als ik dit beleid uitvoer? Erik Pool en Thijs Jansen reflecteren.

Ambtelijk vakmanschap-1: ‘Ik merk dat ik radicaliseer’

Wie staan er aan het roer van grote overheidsorganisaties? Hoe zijn die mensen op die sleutelposities terecht gekomen en wat houdt hun dagelijkse werk in? Universitair docent Erik-Jan van Dorp onderzocht vier jaar lang het vakmanschap van de topambtenaren in Den Haag. Als fly on the wall kreeg hij een unieke inkijk in de dagelijkse praktijken. ‘Als topambtenaar kun je het nooit voor iedereen goed doen.’ 

Ambtelijk vakmanschap-2: ‘Topambtenaren mogen vaker de microfoon pakken’

‘Stel aan het eind van de werkdag de rondvraag: wat hebben we vandaag bijgedragen aan het herstel van vertrouwen? En hoe weten we dat echt?’ Gebiedsontwikkelaar Annius Hoornstra bepleit dat professionals bewoners opzoeken en oprecht het gesprek aangaan. ‘Niet gemakkelijk. Want mogelijk krijg je eerst een bak wantrouwen en frustratie over je heen. Maar als je doorvraagt, kun je met elkaar verder.’

Annius Hoornstra: ‘Vertrouwen herstel je niet met containerwoningen’