Bliksemstage opent ogen en deuren

Elkaar kennen is een voorwaarde om gezamenlijk als één overheid te werken aan grote maatschappelijke opgaven. Door middel van een bliksemstage kunnen medewerkers van verschillende overheden met elkaar kennismaken. Het Interbestuurlijk Programma (IBP) moedigt zulke stages aan en ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties draagt het een warm hart toe. Hoe bevalt zo’n stage en wat levert het op? Gemeentesecretaris André Heijkamp van de gemeente Nunspeet en Anja Lelieveld, hoofd Inrichting Openbaar Bestuur van het ministerie van BZK, gingen op stage.

Anja Lelieveld en André Heijkamp
Beeld: Herman Zonderland

Dit artikel in 1 minuut:

  • Bliksemstages dragen bij aan onderling begrip tussen de ‘overheidslagen’
  • Zien hoe overheidsbeleid wordt gemaakt, en hoe het in de praktijk uitpakt, dat is wat Anja Lelieveld van BZK en André Heijkamp mooi vonden aan hun bliksemstage. ‘Een must’, vindt Lelieveld

Hij dacht dat ‘ze in Den Haag’ vanuit een gesloten toren beleid maakten. Zij dacht in een rustige gemeente te komen waar niet zo veel gebeurt. Geen van hun ideeën blijkt te kloppen tijdens de bliksemstage van Anja Lelieveld, hoofd Inrichting Openbaar Bestuur van het ministerie van BZK, en Andre Heijkamp, gemeentesecretaris van de gemeente Nunspeet. Eind januari liep Lelieveld een dag mee in Nunspeet en zes weken later kwam Heijkamp naar Den Haag.

‘Ik ben positief verrast. Veel hardwerkende, betrokken mensen heb ik ontmoet’

Politiek ‘om de hoek’

“Ik ben zeer positief verrast”, lacht Heijkamp na een propvolle dag van afspraken op het ministerie. “Ik heb hier alleen maar zeer gedreven, hardwerkende mensen ontmoet, die met beide benen in de samenleving staan.” Wat hij opmerkelijk vindt: “De politiek is hier letterlijk en figuurlijk om de hoek. Dat merk je aan alles en dat geeft een speciale dynamiek. Dat is in Nunspeet natuurlijk heel anders.”

‘Minstens zo leuk’ had Lelieveld het in Nunspeet tijdens haar bliksemstage. “Een prachtige gemeente, zeer mooi gelegen. Het was markt die dag. Ik moest langs de kraampjes om het gemeentehuis te bereiken. Ik vond het enthousiasme onder alle medewerkers die ik heb gesproken  fantastisch. Er is ook een grote betrokkenheid van burgers. Op zaterdag komen die meedenken over allerlei onderwerpen zoals bijvoorbeeld de inrichting van een park.”

Het Interbestuurlijk Programma (IBP) moedigt de bliksemstages aan als iets dat iedere (beleids-) medewerker regelmatig zou moeten doen.  Een moderne, samenwerkende overheid krijg je door onderling begrip. Dat ontstaat al klein door bij elkaar ‘in de keuken’ te kijken.

Praatje ‘bij de koffieautomaat’

Lelieveld en Heijkamp hadden een volle dag bij hun bliksemstage. Bij het ministerie begon de stage met een praatje van de DG bij de spreekwoordelijke koffieautomaat op de 3e etage. Heijkamp: “Zo’n praatje is één keer per maand, best bijzonder om dat mee te maken.”

De agenda bevatte verder tal van overleggen. Lelieveld: “Ik werk pas driekwart jaar in deze functie, heb nog veel interne afspraken maar ook de externe overleggen zoals bijvoorbeeld over de Wet op de Lijkbezorging en de afstemming Veiligheid en Bestuur met Justitie en Veiligheid gaan gewoon door. “De agenda was vol, maar boeiend”, bevestigt Heijkamp.

‘Een bliksemstage is eigenlijk een must’

Beheren van een zwembad

Het boeiende was om te zien hoe beleid van het Rijk uitwerkt in een gemeente, zegt Lelieveld. “Burgerparticipatie bijvoorbeeld wordt als een recht in de wet vastgelegd. Burgers krijgen daarmee een recht op betrokkenheid en mogen bijvoorbeeld ook meedoen in de uitvoering van gemeentelijke taken, zoals het mede beheren van een park of een zwembad. Daar zijn we als afdeling mee bezig. Het is heel boeiend en nuttig om te horen hoe ze daar bij een gemeente over denken.”

Lelieveld en Heijkamp bevelen een bliksemstage van harte aan. “Als Rijksambtenaar moet je weten hoe je beleid uitpakt”, zegt Lelieveld. “Dan is een bliksemstage een must.”

Ook Heijkamp is het niet van plan bij deze uitwisseling te laten. “Ik heb eerder een dag meegelopen bij de gemeente Spijkenisse. En ik zou graag nog een keer meekijken bij de provincie Gelderland. De beweging van binnen naar buiten die ze willen maken vind ik mooi. Helpen als het kan, toezicht als mogelijk, dat spreekt me aan.”

Lelieveld is tijdens haar bezoek aan Nunspeet uitgenodigd om een dag mee te lopen met de burgemeester. Ook zij zou graag een keer een dag meekijken bij een Provincie. “Vanuit mijn afdeling hebben we ook de zorg voor interbestuurlijk toezicht en regionale samenwerking, belangrijke en boeiende onderwerpen. Misschien dat ik wel met een provinciesecretaris kan meelopen.” Maar eerst nog een keer naar Nunspeet: “Daar verheug ik me op.”