Rapportage onderzoek zwerfjongeren en schulden
Zwerfjongeren hebben vaak te maken met meerdere problemen, die met elkaar in verband staan. Daardoor houden ze elkaar ook vaak in stand. Zo hebben zwerfjongeren vaak een ontoereikend of helemaal geen inkomen, kunnen ze moeilijk woonruimte vinden, en is het volgen en afmaken van een opleiding voor hen vaak lastig. De Rapportage onderzoek zwerfjongeren en schulden brengt het probleem rondom zwerfjongeren in kaart en biedt Gemeenten handvatten om dit probleem aan te pakken door middel van inspirerende praktijkvoorbeelden.
Om het probleem in kaart te brengen is ten eerste onderzocht wat de kenmerken van de groep zwerfjongeren zijn en welke knelpunten en belemmeringen zich voordoen in de toeleiding van (ex- )zwerfjongeren naar werk en/of een opleiding. Daarna zijn praktijkvoorbeelden die de participatie van (ex-)zwerfjongeren met schulden bevorderen uitgelicht. Hieruit volgt een overzicht van mogelijkheden voor de ministeries en andere partijen om de toeleiding van (ex-)zwerfjongeren met schulden naar werk of onderwijs te verbeteren.
Integrale aanpak
In een onlangs verschenen artikel van Stimulansz pleit jurist Corinne Berhitu voor een integrale aanpak van de vaak meervoudige problematiek waarmee zwerfjongeren te maken hebben. In de Rapportage onderzoek zwerfjongeren en schulden komen hiervoor verschillende mogelijkheden aan bod. Voorbeelden hiervan zijn:
- Voor jongeren tussen de 18 en 21 jaar geldt een lagere bijstandsnorm dan voor volwassenen, omdat er vanuit wordt gegaan dat zij nog worden ondersteund door hun ouders. Bij zwerfjongeren is dit echter niet vanzelfsprekend: zij hebben vaak een verstoorde relatie met hun ouders en kunnen daardoor niet op hen terugvallen. Gemeenten kunnen dit probleem ondervangen met behulp van bijzondere bijstand.
- Doordat veel zwerfjongeren hun school niet hebben afgemaakt, hebben zij niet de nodige startkwalificaties. In de praktijk blijkt daarnaast lastig om met schulden naar school te gaan: door stress en zorgen heeft het volgen van een opleiding bij deze groep vaak geen prioriteit. Om een deel van de zorgen weg te nemen kan op school ondersteuning worden ingezet, in de vorm van bijvoorbeeld schuldbemiddeling, minnelijke schuldsanering, budgetbeheer of hulp bij betalingsregelingen.
- Soms wordt door schuldhulpverleners verondersteld dat schuldbemiddeling in combinatie met studiefinanciering niet mogelijk is. Toch zijn hierop een aantal uitzonderingen. Bijvoorbeeld als de jongere een bijbaan heeft of zoekt. Als dit niet het geval is en als er geen aanspraak kan worden gemaakt op de studiefinanciering kan de gemeente minnelijke schuldsanering aanbieden om het probleem aan te pakken.
Download
De Rapportage onderzoek zwerfjongeren en schulden werd uitgevoerd in opdracht van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.