Wethouder Berend de Vries: Organiseer draagvlak voor energietransitie
Aan de rand van Tilburg staan zeven windmolens. Ze zijn er gekomen zonder juridische procedures. Binnenkort worden nog eens vier windmolens gerealiseerd voor en door energiecoöperaties uit de stad en de regio Midden-Brabant. De nieuwe windmolens kunnen 6.600 huishoudens van stroom voorzien. Ook deze komen er zonder één juridische procedure. Sleutel tot het succes is dat in de plannen veel aandacht is voor belangen van de omgeving en dat de initiatieven lokaal eigenaarschap hebben.
Wat mij betreft een goed voorbeeld van hoe we in Nederland zouden moeten samenwerken aan realisatie van de klimaatdoelstellingen van ‘Parijs’.
Een groot deel van de energietransitie zal in gemeenten moeten plaatsvinden. Denk aan de isolatie en het loskoppelen van woningen van het gas. Ik ben dan ook blij dat ik namens de VNG een stevige positie voor gemeenten heb weten te bemachtigen in de besprekingen over het Klimaatakkoord. Zo kan ik daar ons perspectief aan de orde stellen.
Samen met vertegenwoordigers van andere gemeenten, van provincies en waterschappen heb ik ook meegewerkt aan de investeringsagenda ‘Naar een duurzaam Nederland’. We wilden laten zien dat we onze bijdrage willen en kunnen leveren aan de klimaatdoelstellingen. Het was voor het eerst dat deze drie overheden samen optrokken bij dit thema. Een unicum. De investeringsagenda heeft nu vorm gekregen in het Interbestuurlijk Programma (IBP) van Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen en daar ben ik heel bij om.
Willen we de klimaatdoelstellingen halen, dan zullen we moeten redeneren vanuit een gezamenlijk maatschappelijk belang. We moeten als overheden elkaars krachten benutten. Niet elkaar tegenwerken, maar samen optrekken. Daar geloof ik heilig in. Op je eigen eilandje blijven zitten werkt alleen maar contraproductief. Bovendien: je kunt niet zonder de ander. De ander heeft altijd invloed op datgene waarvoor jij als gemeente aan de lat staat.
Als je op een goede manier samenwerkt, kun je zelfs het proces versnellen. En dat is nodig om tijdig ons einddoel te behalen: bijna de helft minder CO2-uitstoot in 2030.
Natuurlijk is samenwerking niet altijd makkelijk. De een wil sneller dan de ander. Dat merk ik bijvoorbeeld tijdens de bijeenkomsten van het Klimaatberaad, waarin ook bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zijn vertegenwoordigd. Sommige landelijke spelers zouden de gemeenten het liefst een taakstelling opleggen: wethouder, realiseer maar eens tien windmolens binnen vijf jaar. In zo’n geval vraag ik begrip voor de positie van gemeenten.
Uiteraard grijpen wij onze kans om samen te werken aan klimaatdoelstellingen, ook binnen het IPB. Maar neem álle gemeenten mee in dat proces. Geef ons vertrouwen en respecteer de rol van de lokale democratie. Een goed bediscussieerd plan is zoveel meer waard dan een plan dat niet van de inwoners is. Gun ons dus de ruimte om ook op regionaal niveau samen met anderen op te trekken.
Draagvlak van onze inwoners is van groot belang voor een succesvolle energietransitie. We vragen nogal wat van hen in de toekomst. En het gaat wel om hún huizen en hún landschap.
Berend de Vries is D66-wethouder in Tilburg en voorzitter van de VNG-commissie Milieu, Energie en Mobiliteit.