Floor Milikowski’s Wij Zijn de Stad – inspiratie voor échte samenwerking

Gelijkheid, dialogen, stoppen met wij-zij denken, gemeenschappelijke doelen formuleren en uit je ivoren toren komen. In Floor Milikowski’s Wij Zijn de Stad lees je er de stimulerende voorbeelden van.

Een gedeelte van de cover Wij zijn de stad. Een flatgebouw met een bovengrondse metro die voorbij rijdt.
Beeld: ©Uitgeverij Pluim

Het meest recente werk (uit 2021 met een eerste herdruk in 2022) van Floor Milikowski heet Wij Zijn de Stad. Zoals de titel al weggeeft, is dit boek in zekere zin de opvolger van Van Wie Is de Stad (uit 2018). In dit nieuwe werk borduurt de journalist, sociaalgeograaf en planoloog voort op haar eerdere analyse.

Creatieve pioniers

Zoals wij eerder schreven voor Overheid van Nu: Milikowski beschrijft hoe de ongewilde samenwerking tussen creatieve pioniers en het grootkapitaal cyclisch van aard is. Deze samenwerking verplaatst zich van wijk naar wijk, en dit gebeurt in vrijwel alle grote steden ter wereld.

Hoe dat gaat: wijken komen weer tot leven dankzij de impuls van creatieve geesten, mensen die met hun handen werken en mensen met hart voor de stad. Dat trekt vervolgens allerlei grote ketens en projectontwikkelaars aan, en die drijven de oorspronkelijke bewoners en iedereen die de stijgende huren en prijzen niet kan betalen, de wijk uit. Daardoor gaat het unieke karakter van zo’n wijk verloren, maar verdienen aandeelhouders en (asset)managers goudgeld.

Het tij keren

Dit nieuwe boek neemt deze analyse als startpunt, maar bevat nu ook voorbeelden van hoe het tij te keren valt. Zo staat er in de blurb: ‘Op steeds meer plekken in de stad nemen buurtbewoners het heft in handen. Zij kennen de buurt en haar bewoners beter én langer dan wie dan ook en ontwikkelen plannen om de hechtheid van de buurt te bevorderen of in stand te houden.’

Dezelfde groepen die voorheen buurten nieuw leven inbliezen, en weer doortrokken, bundelen nu hun krachten met oorspronkelijke bewoners – en ‘vechten terug’. Zij strijden voor meer inspraak en zeggenschap, meer gelijkwaardigheid, en voor buurten waar de gemeenschap voorop staat en sociale uitholling een halt wordt toegeroepen.

Gemeenschap en samenwerking

Milikowski is op haar best als zij anderen aan het woord laat om te vertellen over hun initiatieven en ervaringen. De meerwaarde van dit boek zit hem dan ook in de verhalen die worden verteld over de verschillende wijken en buurten. Minpunt, net als bij voorganger Van Wie Is de Stad, is dat dit boek volledig draait om de stad Amsterdam.

Niettemin geeft Milikowski mooi weer hoe mensen, bij gebrek aan middelen en tegen wil en dank, inventief worden om hun buurt en hun naasten te helpen. De mens zoekt, aldus de auteur, zoekt altijd de ander, gemeenschap en samenwerking op. Het is de essentie van hoe wij mensen te werk gaan. Dit boek kan dan ook gelezen worden als een aaneenschakeling van voorbeelden van hoe interbestuurlijk samen te werken.

Het echt doen

Gelijkheid, dialogen, stoppen met wij-zij denken, gemeenschappelijke doelen formuleren en uit je ivoren toren komen. Het zijn allemaal veelgehoorde adviezen, maar hier lees je de stimulerende voorbeelden van wat voor moois er allemaal kan gebeuren als je dat ook echt doet. Een wijk leeft niet op papier, maar in de straten, en in de huizen, scholen, bibliotheken, sportscholen en cafés.