Wijze raad II: ‘Onzekere tijden? Toenemende druk? Ga dan vooral eens uít de pas lopen’
Shervin Nekuee, dichter, socioloog, senior adviseur D&I bij het ministerie van SZW, had een vraag: ‘Stel dat Nederland een mens is, naarstig op zoek… Of dat Nederland een organisatie is die stil is komen te staan. Of, erger nog, achteruitgaat… Of dat Nederland een leider is, die weet dat het anders moet, maar niet weet hoe te beginnen… Wat zou jouw eerste advies zijn?’ Drie wijzen reageerden direct. Vandaag: Shirine Moerkerken, veranderkundige.
‘Mijn eerste advies zou zijn: ‘Ga op pad, beweeg, handel, probeer uit’. Achter je bureau zitten en hard nadenken over wat de beste stappen zouden kunnen zijn, geven je geen materiaal om op te reflecteren en om van te leren. Ik zou kiezen voor een pad, een beweging, een handeling, die je nog niet eerder deed. Die misschien ook niet zo logisch voor jou is, gegeven de situatie waarin je je bevindt.
Je hebt het bijvoorbeeld heel erg druk en in plaats van snel alle acties op je lijstje te gaan afwerken, maak je een mooie wandeling met een goede vriend.’
‘Je nodigt degene die het slechtst zijn werk doet uit voor een heerlijke lunch en vertelt hem dat hij de komende maand de volgende concrete prestaties moet laten zien’
‘Of je vraagt je af of je het werk dat je doet wel wilt blijven doen. En je doet – alleen deze week – dat werk met zoveel aandacht en precisie als ware je het vakmens waar iedereen dit vak van wilt leren.
Of je voelt je onmachtig, omdat je voorgangers de organisatie waaraan je leidinggeeft tot een zooitje hebben gemaakt. Al je medewerkers zijn gewend ermee weg te komen om hun werk niet of half af te leveren. Je weet niet waar je moet beginnen.
Je nodigt degene die het slechtst zijn werk doet uit voor een heerlijke lunch en vertelt hem dat hij de komende maand de volgende concrete prestaties moet gaan laten zien. Je vraagt hem wat hij nodig heeft van jou om die concrete prestaties te kunnen realiseren. En je vertelt hem dat als hij die concrete prestaties niet laat zien, hij over een half jaar niet meer in deze organisatie zal werken. En dan vraag je nieuwsgierig door hoe het voor hem is om dag in dag uit werk te doen wat blijkbaar niet voldoende voldoening geeft om er iets van te maken. Je bent zelfs bereid om hem te helpen een nieuwe plek te vinden.
Kortom, doe iets wat voor jou ‘uit de pas’ is op je normale loopje. En dan reflecteer je erop en leer je.’
‘Het lijkt alsof in een tijd van onzekerheid en toenemende druk, mensen alleen maar minder gaan handelen, minder risico’s durven te nemen, minder durven uit te proberen’
‘Het lijkt alsof in een tijd van onzekerheid en toenemende druk, mensen alleen maar minder gaan handelen, minder risico’s durven te nemen, minder durven uit te proberen. Ik denk dat veel mensen niet hebben geleerd om vanuit niet-weten te handelen. Je lijkt het zeker te moeten weten, voordat je een stap zet.
Terwijl uitproberen en uitzoeken vanuit niet-weten zo ontzettend leuk is. We deden dat als kind al. ‘Goh, als ik hierop druk, wat zou er dan gebeuren?’ En ja hoor, het knuffeltje maakt geluid. ‘En als ik er nog een blokje op stapel, zou de toren dan blijven staan of zou de toren omvallen?’ Oeps, hij valt om. Langzaam maar zeker ontdek je de wereld.
We bevinden ons vandaag opnieuw in een nieuwe wereld met nieuwe opgaven. Zoals ook onze voorouders zich een, twee of drie generaties terug bevonden in een nieuwe wereld met nieuwe opgaven. Mijn advies: Ga op pad, beweeg, handel, probeer uit.’