Leren in een netwerk, hoe doe je dat?

Lokale overheden werken aan complexe opgaven. Deze opgaven vragen vaak om samenwerking met verschillende partners in een netwerk. Net als voor een individu of organisatie, is het ook voor een netwerk belangrijk om te blijven leren. Maar hoe doe je dat, leren in een netwerk? De handreiking ‘Leerstrategieën voor gemeentelijke netwerken’ biedt een antwoord.

Als senior beleidsadviseur Bestuur is Maarten Hoogstad betrokken bij de totstandkoming van de handreiking. Twee jaar geleden verstrekte het ministerie van BZK een subsidie aan onderzoeker Leon van den Dool, van de Erasmusuniversiteit Rotterdam en PWC, om te onderzoeken hoe lokale overheden samenwerken in netwerken en hoe zij binnen deze netwerken kunnen leren. Hoogstad vertelt meer over de handreiking en waarom BZK het zo belangrijk vond om meer kennis te hebben over het leren in een netwerk.

Hoogstad: "Gemeenten en andere overheden zijn steeds meer sámen verantwoordelijk voor de beste resultaten voor de burger. Er wordt meer en meer in netwerken gewerkt". Binnen BZK werd een paar jaar geleden het programma ‘Maak verschil’ geïntroduceerd. In dit programma lag de nadruk op het opdoen van ervaringen in zogenaamde proeftuinen. In een proeftuin is meer ruimte voor differentiatie en maatwerk. ‘Maak verschil’ moedigde overheden aan meer lef te tonen en vaker dingen te proberen. "Dit heeft echter alleen zin als de dingen die gedaan worden ook worden geëvalueerd, zodat hier lessen uit getrokken kunnen worden", vertelt Hoogstad. "En aangezien overheden veel in netwerken opereren, kwam het idee naar boven om eens door een wetenschappelijke bril te kijken naar manieren waarop het lerend vermogen van netwerken gestimuleerd kan worden."

Gekleurde pionnen bij elkaar

Om tot een antwoord op deze vraag te komen, stelde onderzoeker Leon van den Dool een internationaal team samen dat netwerkleren in verschillende landen onder de loep nam. De resultaten van deze casestudies zijn gebundeld en worden halverwege 2020 gepubliceerd in de vorm van een boek. Om de resultaten ook laagdrempelig toegankelijk te maken voor mede overheden heeft BZK aan Van den Dool gevraagd om een handreiking te ontwikkelen met een beknopt overzicht van leeromgevingen en leerstrategieën. "In de handreiking staan hele concrete suggesties, zodat lokale overheden nu al aan de slag kunnen gaan met het leren binnen hun eigen netwerk", vertelt Hoogstad. Ook de netwerken van de kennis- en leerprogramma’s rondom de verschillende IBP-opgaven, kunnen goed gebruik maken van de handreiking.

Je vindt de handreiking ‘Leerstrategieën voor gemeentelijke netwerken’ via deze link.