Betere hulpverlening met Participatiescan

Jongeren die minder zelfredzaam zijn, belanden na hun opleiding relatief vaak in de bijstand. Hoe zorg je ervoor dat onderwijs, gemeenten en andere partijen deze jongeren goed en efficiënt helpen? De elektronische tool Participatiescan brengt alle partijen aan tafel en zorgt voor concrete afspraken.

Participatiescan

Jongeren met een handicap of een andere achterstand volgen vaak een opleiding in het Voortgezet Speciaal Onderwijs, het Praktijkonderwijs of het MBO Entree onderwijs. Ze lopen een verhoogd risico op werkloosheid. Tegelijkertijd kunnen zij doorgaans niet terugvallen op regelingen als de Wajong of ‘beschutte’ arbeid. Soms zijn er tien of twaalf instellingen tegelijk aan het werk om deze jongeren in een kwetsbare positie tussen de 16 en 27 te helpen.

‘Er zijn veel partijen bezig voor deze groep’, zegt Edgar Oomen, projectleider bij de VNG voor jongvolwassenen in een kwetsbare positie. ‘En toch dreigen veel jongeren helaas regelmatig tussen wal en schip te vallen.’

Onwetendheid

Om de samenwerking te verbeteren en concrete afspraken te maken, werd in januari 2017 de Participatiescan gelanceerd. Deze online kennis- en procestool werd in 2016 ontwikkeld in samenwerking met gebruikers en een testgroep van onder andere gemeenten, scholen, werkgevers en zorgaanbieders.
Partijen komen bij elkaar en vullen de tool samen in tijdens een analyse- en actiesessie om te komen tot heldere werkafspraken.

Inmiddels hebben partijen in ruim 30 regio’s de Participatiescan gebruikt, vertelt projectleider Paulina Hublart van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). ‘De partijen hadden hier zelf ook behoefte aan,’ zegt zij. ‘Er is onwetendheid, mensen van verschillende organisaties weten niet altijd waar de ander mee bezig is. Uiteindelijk kan dat frustrerend werken in de samenwerking, ook voor de jongeren zelf.’

'We vonden dat het best goed ging, de samenwerking. Maar de scan bracht verrassende inzichten'

Met behulp van ICT-ondersteunde brainstormtechnieken en visualisatie leggen netwerkpartners de aanpak en samenwerking naast twintig kwaliteitsnormen die gebaseerd zijn op onderzoek, tijdens de analyse- en actiesessie. Kennis over wat werkt is de basis.

Dit mondt uit in een selectie van concrete actie- en verbeterpunten. Zo’n sessie duurt ongeveer drie uur. Ook biedt de Participatiescan praktijkvoorbeelden, cijfers, tips en andere relevante kennis en inzichten om minder-zelfredzame jongeren succesvol te begeleiden naar de arbeidsmarkt.

Knelpunten

Voor de acht partners in de regio Schiedam bracht de Participatiescan enkele knelpunten naar boven, vertelt directeur Desiree Curfs van Stroomopwaarts, het regionale participatiebedrijf. ‘We vonden dat het best goed ging, de samenwerking. Maar de scan bracht verassende inzichten die je als samenwerkingspartners toch niet zo snel naar elkaar uitspreekt. Je wordt eigenlijk gedwongen om kleur te bekennen.’

'Het kan toch pijnlijk zijn om andere partijen te horen zeggen dat je de jongeren niet goed hebt begeleid in hun ogen.’

Een van de ondernemers aan tafel maakte tijdens de sessie duidelijk dat hij ‘alles toch over te veel schijven vond gaan’. ‘Hij had behoefte aan één contactpersoon. En die is er ook gekomen, want de Participatiescan zorgt ook dat er aan zo’n signaal direct actie wordt gekoppeld.’

Nadelen van de Participatiescan kan Curfs niet bedenken. Maar: ‘Je moet als partners goed kijken wanneer je de samenwerking door middel van zo’n scansessie doorlicht. Bij een prille samenwerking zou ik het niet doen. Het is net als bij een verliefdheid, die moet je na een paar maanden ook niet willen evalueren. Het kan toch pijnlijk zijn, om andere partijen te horen zeggen dat ze andere dingen van je verwachten, of dat je de jongeren niet goed hebt begeleid in hun ogen.’ Volgens Paulina Hublart is de scan juist ook bedoeld om in de beginfase van de samenwerking tot verstandige keuzes te komen.

De Participatiescan is ontwikkeld door Ecorys, met financiering van Ministerie SZW, Lecso, VNG, UWV, Divosa, Ingrado, MEE NL, VOBC, S-BB en Ecorys. Een vernieuwde versie van de Participatiescan gaat in juni online. Bekijk de website van de Participatiescan voor meer informatie.