Interbestuurlijk samenwerken veronderstelt dat er een gezamenlijk doel is waar partijen hun eigen doelen, middelen, bestuurs- en managementafspraken (structureel) voor kunnen en willen aanpassen. Het vinden van dat gezamenlijke doel, en daar vervolgens blijvend commitment voor kunnen opbrengen, is niet altijd even makkelijk in een snel veranderende samenleving.
Frank Speel over deze opgave
Frank Speel in beeld: 'Ik ben Frank Speel, ik werk bij de vereniging van Nederlandse Gemeenten, en op dit moment ben ik met collega’s van Rijksprovincie en de waterschappen bezig om de code interbestuurlijke verhoudingen te actualiseren.
De grote maatschappelijke opgaven van vandaag, die vragen dat we goed samen werken tussen die verschillende overheden, om die maatschappelijke opgaven, denk dan bijvoorbeeld aan de energietransitie, of denk bijvoorbeeld aan de omgevingsvisie, om die tot een goed einde te brengen, en om ook oplossingen te bedenken die ook toekomstgericht en toekomstbestendig zijn.
Deze maatschappelijke opgaven trekken zich niets aan van grenzen tussen de gemeente en provincie. Dat betekent dus ook dat we goed moeten samenwerken tussen rijk, provincie, gemeente en waterschappen, en in veel gevallen gaat dat ook op een hele goeie, natuurlijke manier, maar in het verleden hebben we de afspraken vastgelegd in de ‘ Code Interbestuurlijke verhoudingen’ en die zijn we op dit moment aan het actualiseren.
Maar de code, moet natuurlijk geen stuk papier zijn, maar het moet iets zijn wat leeft, en wat wordt beleefd. Het is ook belangrijk, dat het niet alleen een Haagse code is, maar dat het een code is voor alle collega’s van rijk, provincie, waterschappen en gemeenten, om juist gezamenlijk aan die maatschappelijke opgaven te kunnen werken. Niet alleen vandaag, maar ook voor de toekomst.'
De complexe hedendaagse opgaven vragen tegelijkertijd om een sterke democratie en bestuur dat in staat is om problemen op te lossen en dat te doen op een wijze die aansluit bij de eisen van deze tijd. Samen met de samenleving concrete resultaten behalen en tegelijkertijd de verbinding met burgers onderhouden vergt een andere werkwijze en een proces met permanente interactie. Digitalisering en informatisering biedt hierin veel kansen, maar brengt ook vragen met zich over de kernwaarden die we met elkaar als samenleving willen hanteren.
Overheden kiezen ervoor gezamenlijk te investeren in een krachtig en goed functionerend openbaar bestuur die om weet te gaan en in kan spelen op de veranderende samenleving. Om zo een stap verder te komen in de aanpak van de urgente maatschappelijke vraagstukken waar we als samenleving voor staan.
Het IBP zet zich in voor:
- Eén overheid. Samen met de samenleving en andere partijen willen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen als één overheid werken aan concrete resultaten op de maatschappelijke opgaven. Dat vergt nieuwe vormen van samenwerking en flexibiliteit.
- Actualisatie van de Code interbestuurlijke verhoudingen
- Vernieuwing financieel en interbestuurlijk toezicht
- Leren en experimenteren van/met ‘goed openbaar bestuur’
- Herziening Wet gemeenschappelijke regelingen
-
Een democratische overheid. Burgers willen grip houden op het werk van hun overheid en erop vertrouwen dat het handelen van het openbaar bestuur kundig, integer en democratisch is. In een flexibel actieprogramma, Democratie in Actie, waaraan steeds nieuwe, actuele thema’s kunnen worden toegevoegd wordt dit interactief uitgewerkt.
-
iOverheid. De ‘informatiesamenleving’ biedt veel kansen voor de samenleving en het openbaar bestuur. Maar het roept ook vragen op over de kernwaarden die de samenleving wil hanteren en de rol die de overheid daarin speelt.
- In een Code Goed Digitaal Openbaar bestuur worden aspecten van goed openbaar bestuur benoemd. Het gaat hierbij om de verhouding tussen overheid en maatschappij.
- In 'Challenges informatiesamenleving' wordt samen met wetenschap en bedrijfsleven bekeken hoe vraagstukken vanuit IBP-opgaven op een vernieuwende wijze kunnen worden benaderd en wat dat betekent voor het openbaar bestuur.
