Ingrid ter Woorst, Unie van Waterschappen: ‘Sturen op effect’
Zekerheid 2: Een gezamenlijke opgave pakken we gezamenlijk op
Elke maand vragen we iemand die betrokken is bij het Interbestuurlijk Programma een van de 7 zekerheden van het IBP te kiezen, en te vertellen wat die voor hem of haar betekent in het kader van een actuele of urgente opgave. Deze keer is dat Ingrid ter Woorst, scheidend bestuurslid van de Unie van Waterschappen en hoogheemraad bij het Hoogheemraadschap van Delfland. Zij koppelt het werken aan schoon oppervlaktewater aan zekerheid 2: "Een gezamenlijke opgave pakken we gezamenlijk op". Deze waarde roept op om als één overheid te opereren, maar ook om tijdig de samenwerking te zoeken met alle andere belanghebbenden.
‘Goed voor de business én de waterkwaliteit’
‘De afgelopen acht jaar was ik intensief betrokken bij het verbeteren van de waterkwaliteit, zowel bij de Unie als bij mijn eigen waterschap Delfland. Gaandeweg heb ik geleerd dat je barrières om resultaat te bereiken makkelijker opruimt met effectgericht werken dan met een beleidsmatige aanpak.’
‘In Delfland hebben we te maken met een hoge concentratie van glastuinbouwbedrijven en – mede daardoor – met stevige uitdagingen als het gaat om de waterkwaliteit. Met name voor vervuiling met bestrijdingsmiddelen werd een aantal normen uit de Kaderrichtlijn Water extreem overschreden. Dan kun je het gebruik van bepaalde bestrijdingsmiddelen verbieden. Dat lijkt de kortste weg, maar wat is het effect daarvan in de werkelijkheid?’
Zo’n verbod is eenvoudigweg niet te handhaven en tomatenzaad is kostbaarder dan goud. Dan is het in mijn ogen stukken verstandiger om de samenwerking te zoeken met de branche en er samen voor te zorgen dat lekkages worden voorkomen, waardoor die stoffen niet meer in het milieu terecht komen. Je werkt dan vanuit een gezamenlijk belang: het is goed voor de business van de tuinder én voor de waterkwaliteit.’
'Mensen voelen zich meer aangetrokken door een positieve boodschap.'
Combinatie van Jumbo en Greenpeace maakt indruk
‘We hebben in Nederland de ambitie om in 2027 de doelen uit de Kaderrichtlijn Water te halen. Sommige vraagstukken hierbinnen, zijn gewoon te belangrijk om invloedrijke spelers niet te betrekken. Neem de samenwerking van supermarktketen Jumbo en Greenpeace om het hele assortiment van aardappelen, groenten en fruit met een minimum aan bestrijdingsmiddelen te telen. Dat maakt wel indruk in de markt, hoor! En het biedt ons als waterschap bijvoorbeeld weer de mogelijkheid om de tuinders zélf de waterkwaliteit te laten meten. Op deze manier wordt waterkwaliteit een verdienmodel en iets om trots op te zijn, in plaats van de uitkomst van bestraffende maatregelen. Mensen voelen zich meer aangetrokken door een positieve boodschap. Natuurlijk moeten we ons beseffen wat er allemaal nog moet gebeuren, maar we moeten vooral ook kijken naar wat er al bereikt is!’
Ontschotten voor nog meer resultaat
‘We werken als overheden steeds beter samen en weten ook steeds beter partners in de samenleving te betrekken. Maar ook hier geldt zekerheid 2: er is nog veel meer mogelijk, als we méér ontschotting kunnen bereiken op complexe onderwerpen. Water is er daar een van. Drie ministeries – LNV, I&W en BZK - werken er intensief aan, maar met een betere afstemming zou dat effectiever kunnen, daar ben ik van overtuigd.’
‘Na twee termijnen als bestuurder verlaat ik nu het waterschap en de Unie van Waterschappen. Ik kijk er met heel veel voldoening op terug. De waterkwaliteit hier in de omgeving kun je heel goed aflezen aan de mate waarin we het ontstaan van blauwalg en kroos kunnen voorkomen. Ik word er dan ook wel blij van, als ik nu nauwelijks meer kroos zie in bepaalde wateren waar we echt problemen mee hadden. Ik ben en blijf een boerendochter, die op het einde van de dag graag resultaat van haar werk ziet.’