Over- of ondergewaardeerd? ‘Het multi-probleemgezin bestaat omdat wíj́ het ingewikkeld maken’

‘Het begrip “multiprobleemgezin” suggereert dat die gezinnen er een bende van maken, terwijl die problemen nogal eens ontstaan omdat wíj het allemaal heel ingewikkeld hebben gemaakt.’ Aldus Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) en oud-minister, in onze rubriek Overgewaardeerd/Ondergewaardeerd. Ze bepleit minder onderscheid tussen welzijn en gezondheidszorg. Meer synergie tussen professionele en informele zorg. En een meer integrale visie op, en aanpak van, wat er nodig is om tot bloei te komen in dit leven.

Jet Bussemaker, voorzitter Raad voor Volksgezondheid & Samenwerking
Beeld: ©Nicky van Oort

Jet Bussemaker is sinds 2019 voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). Vanuit die rol adviseert zij de overheid over vraagstukken op het snijvlak van zorg en sociaal domein. Naast haar functie bij de RVS is zij als hoogleraar ‘Beleid, wetenschap en maatschappelijke impact’ aan de Universiteit Leiden. Eerder was ze minister van OCW en staatssecretaris van VWS.

Met het begrip ‘multiprobleemgezin’ heeft ze moeite: ‘Het suggereert dat die gezinnen er een bende van maken, terwijl die problemen in een gezin vaak ontstaan omdat wíj het allemaal heel ingewikkeld hebben gemaakt. Bovendien, vaak pakken wij als overheden die problemen pas op als het zorgproblemen zijn geworden. En dan pakken we ze ook nog eens te vaak afzonderlijk aan. Het moet en kan eerder en integraler. Met steuntjes in de rug. Met investeren in veerkracht en welzijn. En dus niet wachten tot het ‘multiprobleemgezin’ vooral medische problemen heeft.’

Hernieuwd vertrouwen

Bussemaker pleit voor een zorgtransitie waarmee de gezondheidszorg radicaal anders wordt ingericht. Onderdeel hiervan is een herwaardering van onze zorgprofessionals én van onze informele zorgverleners. Ten aanzien van de zorgprofessionals: ‘We verwachten enorm veel van hen, maar tegelijkertijd lijken we ze niet te vertrouwen - velen zijn veertig procent van hun tijd bezig met allerlei verantwoordingseisen.’

Ten aanzien van de informele zorgverleners: ‘We waarderen informele zorgverleners nu vooral als de professionele zorg even tekortschiet, maar ze zijn van betekenis in zichzelf. Gelukkig wordt dat steeds vaker gezien, maar er is nog veel nodig en mogelijk om informele zorg meer tot haar recht te laten komen. Je moet informele zorg vooral zien als onderdeel van kwaliteit van leven.’

Verder gaat Bussemaker in op begrippen als ‘participatiesamenleving’, ‘interbestuurlijk samenwerken’ en ‘leefstijlbeïnvloeding’.

Overgewaardeerd/Ondergewaardeerd

In de videorubriek van Overheid van Nu interviewen we dwarsdenkers in en rond het openbaar bestuur aan de hand van actuele begrippen.