Leestip: Politieke sensitiviteit als olie tussen de raderen

‘Dit boek is er voor degene die soms uit een overleg komt, en denkt: wat wisten zij, dat ik niet wist? Of: waarom bleef hij opeens zo stil? Wanneer komt de aap uit de mouw?’ ‘Politiek sensitief aan de slag’ van Michel de Visser is een boek vol praktische tips om effectiever te werk te gaan, zowel binnen de overheid als binnen het bedrijfsleven.

Man en vrouw overleggen in kantooromgeving
Beeld: ©Roos Petersen / Mediatheek Rijksoverheid
Wie heeft welke belangen en waar ligt welke macht? Om deze ondertiteling te kunnen lezen, moet je volgens de Visser beschikken over een nodige portie politieke sensitiviteit.

Michel de Visser is voorzitter van de Rotterdamse VVD en adviseert overheden en het bedrijfsleven op het gebied van strategie, bedrijfsvoering en procesmanagement.

Onmisbare vaardigheid

Hoe krijg je iets voor elkaar als je aan de vergadertafel zit met allerlei verschillende mensen met verschillende belangen? Om de samenwerking soepel te laten verlopen, is het noodzakelijk dat je tussen de regels door kan lezen. Wie heeft welke belangen en waar ligt welke macht? Om deze ondertiteling te kunnen lezen, moet je volgens de Visser beschikken over een nodige portie politieke sensitiviteit.

Hij noemt politieke sensitiviteit de olie tussen de raderen. Dat wat ervoor zorgt dat de vergadering soepel verloopt. Maar wat is het precies en belangrijker: hoe word je politiek sensitief?

Politiek met de kleine p

De Visser onderscheidt in de inleiding van zijn boek twee soorten politiek: die met de hoofdletter P en met de kleine p. Waarbij politiek met de hoofdletter P alles behelst wat zich op het Binnenhof en gemeentehuizen afspeelt. Dit is onderdeel van politiek met de kleine p. Dat is ‘het spel dat zich afspeelt in alle situaties waar mensen met verschillende belangen, zonder geweld, tot een oplossing voor een probleem moeten zien te komen’. Kortom: dit is in zowel publieke als private organisaties aan de orde van de dag.

De Visser hanteert de volgende definitie van politiek sensitief: ‘De vaardigheid om in een situatie waarin je samenwerkt met meerdere mensen met verschillende belangen resultaat te halen en dat resultaat te beïnvloeden. Dat is de technische definitie.’

Perfect wordt het nooit

Het boek neemt je in acht hoofdstukken mee langs thema’s die samenhangen met politieke sensitiviteit. Wat zijn de spelregels in een vergaderzaal? Wie hebben er welke belangen en wat is de (politieke) agenda tijdens zo’n overleg? Perfect kan je het nooit doen, maar wees je daar bewust van en reflecteer!

Een kopje koffie

Naast het aanvoelen van verschillende belangen aan tafel, noemt De Visser ook het belang van tijd steken in informele overleggen. Het kan soms helpen om even uit de vergaderzaal te stappen een ommetje te maken of samen even koffie te drinken buiten het kantoor. Voormalig informateur Herman Tjeenk Willink nodigde bijvoorbeeld de onderhandelaars bij hem thuis uit voor de gesprekken. ‘Hij deed dat niet omdat hij thuis betere stoelen of lekkerdere koffie heeft dan op het ministerie; de informele setting was nodig om even op een andere manier met elkaar te kunnen spreken, om zo weer een volgende stap te kunnen zetten in het formele proces.’

Soepel tot besluitvorming

Zo noemt De Visser nog tal van andere voorbeelden die bij kunnen dragen aan betere gespreksvoering, samenwerking en besluitvorming. Het is een handzaam en helder geschreven boek waar iedereen die samenwerkt met anderen iets aan kan hebben.

Lees hier meer over ‘Politiek sensitief aan de slag’.