Kim Putters: ‘Ambtenaren moeten de menselijke maat tot aan de ministerraad op tafel leggen’
Nederland zien als een bv – dat heeft afgedaan. In plaats daarvan moet de menselijke maat centraal staan in alles wat de overheid doet. Zo verandert de BV Nederland in de Menselijke Staat, als het aan Kim Putters ligt. Twee weken geleden nam hij afscheid als directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Nu wordt hij de nieuwe voorzitter van de SER. ‘We moeten de smalle blik van het spreadsheet-denken over mensen doorbreken.’
Twee weken geleden nam Kim Putters, na negen jaar als SCP-directeur, afscheid. Hij legde een tournee af langs radio- en televisieprogramma’s; in bijna elke landelijke krant kon je een interview met hem lezen.
Om aan te geven hoe populair Putters is: hij werd in 2019 en 2020 verkozen tot invloedrijkste Nederlander door de Volkskrant. En normaal gesproken is de bestuurstermijn voor een planbureau-directeur zeven jaar. Maar het kabinet vroeg hem, aan het begin van de coronajaren, nog twee jaar aan te blijven. Anderhalf jaar lang zat Putters elke week met het kabinet om tafel om te adviseren over de aanpak van de coronacrisis.
De menselijke staat
Het officiële afscheid in bestuurlijk Den Haag ging gepaard met een symposium, met als thema: ‘Burgerperspectief in de veranderende samenleving’. Putters presenteerde er zijn nieuwe essay ‘De menselijke staat - burgerperspectief als voorwaarde voor een toekomstbestendig sociaal contract’. Gelijktijdig verscheen zijn boek 'Het Einde van de BV Nederland'.
In zijn afscheidslezing op 30 mei j.l. wijdt hij een paar alinea’s aan de overheid en de rol van de overheid. Die gaan zo:
‘De overheid moet de menselijke maat centraal stellen, waarop het parlement, de wetgevingsadviseurs en media structureler moeten toetsen. Beleidsmakers mogen van mij hun rol meer pakken, in de beste Weberiaanse traditie, door alle inzichten op een rij te zetten en deze naast belangen, kritieken en opinies te wegen, dilemma’s te ontrafelen en bij de politiek op tafel te leggen.
Ik pleit voor meer ruimte voor strategisch denkende ambtenaren die de menselijke maat tot aan de ministerraad op tafel leggen, ook als politiek assistenten dat onverstandig vinden. Ambtenaren die de smalle blik van het spreadsheet-denken over mensen doorbreken. Die rapportages van de Nationale ombudsman en anderen serieus nemen. Die afrekenen met het ingeslopen dedain over de uitvoering, en samenwerking zoeken.
Terecht bepleiten de Raad voor het Openbaar Bestuur en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties versterking van de rol van lokale en regionale overheden en hun samenwerkingspartners. Mijn boodschap: wees betrouwbaar. Dan bepalen mensen zelf of ze je willen vertrouwen.’
SER
De komende jaren gaat Kim Putters verder met proberen bij te dragen aan een menselijke, betrouwbare overheid: hij gaat aan de slag als voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER).