Achterhoeks Lentediner: speels, ontspannen en benaderbaar

Tijdens het tiende Achterhoeks Lentediner op 18 mei aten Tweede Kamerleden met Achterhoekers uit de overheid, het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld. Ze wisselden 'recepten voor nieuwe samenwerking' uit. Wat leverde deze avond in Haagse perscentrum Nieuwspoort op? 'Onze focus is de RegioExpres.'  

Een aantal deelnemers zitten met elkaar aan tafel. Zij proosten.
Beeld: ©8rhoek

Wie deze avond binnenkomt in Nieuwspoort, loopt over een groene en een gele lijn. Ze markeren verschillende Nederlandse stations. Allereerst Den Haag, als je het het lage trapje oploopt, Winterswijk helemaal aan het eind. Of eigenlijk het begin: de zaal waar het diner straks plaatsvindt.

De gele lijn symboliseert de gewenste RegioExpres, een treinverbinding tussen Arnhem en Winterswijk die de reistijd van Arnhem naar de Achterhoek met 13 minuten moet verkorten. En de reisafstand tussen de Randstad en de Achterhoek met maar liefst 20 minuten. 

Carolien Nijhuis, Achterhoeks ondernemer, wijst er bij binnenkomst lachend naar. 'Ik woon in Winterswijk. Randstadse vrienden appen meestal bij station Arnhem dat ze er bijna zijn. Terwijl ik denk: je moet nog een uur!'
 

Inclusief ondernemerschap

Tijdens de inloop schiet ik Nijhuis even aan. Wat hoopt ze van de avond? 'We willen laten zien dat we trots zijn op de Achterhoek', antwoordt ze resoluut. ‘We zijn een groeiregio in plaats van een krimpregio. We willen bepaalde opgaven versnellen, maar daar is wel geld voor nodig.'

Enthousiast vertelt ze over haar eigen onderneming en inclusief ondernemerschap. Laatst nog heeft ze iemand aangenomen voor het magazijn die nog nooit een truck had bestuurd. 'Maar de wil en de passie is er. Dan komen die vaardigheden vanzelf ook.'

Ze vindt het belangrijk dat medewerkers gestimuleerd worden zich te ontwikkelen. Van droom naar droom, noemt ze dat. 'Dan raak je misschien zelf wat medewerkers kwijt, maar ik wil ook graag medewerkers van andere bedrijven die zich bij mij goed kunnen ontwikkelen.'

Het Achterhoeks Lentediner wordt door de regio georganiseerd sinds 2012. Het ontstond door de behoefte om de zichtbaarheid van de regio in Den Haag te verbeteren. Andere regio’s houden ook dergelijke diners. Zo houdt Limburg jaarlijks een Aspergediner en Overijssel een Wilddiner.

Tweerichtingsverkeer

Over grenzen heenkijken, om het algemeen belang te dienen. En daarmee – op de lange termijn – ook het eigenbelang. 

Dat thema benadrukt Antoinet Looman van waterschap Rijn en IJssel ook. 'Wij zijn hier niet alleen voor onszelf', vertelt ze, 'wij willen ook laten weten dat wij landelijke opgaven kunnen oppakken.'

Peter van ’t Hoog, gedeputeerde van de provincie Gelderland, is het daarmee eens. 'Dit is een goede gelegenheid om te delen wat er in de Achterhoek leeft en hoe we kunnen bijdragen aan de doelen van Den Haag. Het is tweerichtingsverkeer.'

Een grote familie

Looman begint net aan een gepassioneerd verhaal over de drie O’s, wanneer ze een amuse aangeboden krijgt. 'Van Coert! Heerlijk!' roept ze uit. Coert Boschloo, een jonge prijswinnende kok uit de Achterhoek, heeft een keer bij haar thuis gekookt, vertelt ze. 'Toen hij nog niet zo bekend was hoor, toen was hij nog betaalbaar', lacht ze.

De sfeer zit er bij de inloop al goed in. Handen worden geschud, en er wordt vriendelijk op ruggen geklopt. 'Ha Jan!' hoor je dan. De Achterhoekse ondernemers, maatschappelijk ondernemers, ambtenaren en bestuurders hebben het voorkomen van één grote familie. 

Wanneer iedereen na de amuse aan tafel plaatsneemt, moet Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem en voorzitter van de Achterhoek Board, zijn best doen om de aandacht te trekken.

De gesprekken aan tafel zijn al volop begonnen. 

Een bereikbare Achterhoek

Het thema van dit Lentediner is de driehoek wonen – arbeidsmarkt – bereikbaarheid. 

Dat wordt ook meteen duidelijk wanneer Boumans de gesprekken aan tafel heeft weten stil te leggen voor zijn welkomstwoord.

Deelnemers lopen over een groene en gele lijn.
Beeld: ©8rhoek
Wie deze avond binnenkomt in Nieuwspoort, loopt over een groene en een gele lijn. Ze markeren verschillende Nederlandse stations.

Mark Boumans begint over de RegioExpres: ‘Zwolle is vanuit de Randstad even ver in kilometers als Winterswijk, maar gevoelsmatig is het veel dichterbij, omdat er een intercity heen gaat. 

'In onze regio hebben we ook relatief weinig kilometers snelweg. Er is alleen de N18, van Varsseveld naar Enschede.'

Jongeren van het Graafschap College lopen ondertussen langs de tafel met het voorgerecht: borden met chic opgemaakte asperges. 

Jasmijn van der Graaf, één van de organisatoren van het diner vanuit 8RHK Ambassadeurs, vertelt dat jongeren een belangrijke rol hebben tijdens het Lentediner. De chef, muzikale act, kunstenaar en serveerders: het zijn allemaal jonge Achterhoekers. 

'Als je die wil vasthouden, dan is bereikbaarheid het belangrijkst’, vertelt Jasmijn van der Graaf. De focus van deze avond is dan ook de RegioExpress, het zou heel mooi zijn als dat lukt.'

‘Wat als we de Achterhoek gaan zien als één stad? Dan wordt het ineens een gebied dat klaar is als een regio voor Den Haag om woondeals mee te sluiten’

Wonen in de Achterhoek

Het diner is een gezellige avond én een lobbymoment. Dat wordt duidelijk tijdens de pitches van ondernemers en bestuurders.

Joris Bengevoord, burgemeester van Winterswijk, vertelt hoe hij die ochtend naar een overleg in Den Haag probeerde te komen. 
'Als je ’s ochtends vroeg ergens moet zijn, lukt dat niet met het openbaar vervoer vanuit de Achterhoek. Dus dan pak je zelfs als GroenLinks-burgemeester de auto.'

'Ik moest enorm omrijden, er was veel afgesloten vanwege de aanbouw van 75.000 nieuwbouwhuizen.'

'Achteraf heb ik opgezocht hoeveel inwoners Den Haag heeft. 500.000. De stad die daarna het grootst is, is Utrecht met 300.000 inwoners. Ik dacht: waar ken ik dat van? Van het aantal inwoners van de Achterhoek!'

'Wat als we de Achterhoek gaan zien als één stad? Dan wordt het ineens een gebied dat klaar is als een regio voor Den Haag om woondeals mee te sluiten. Wij lijken klein, maar zijn groot', sluit Bengevoord af. 

Wonen en werken

Hoe de RegioExpres en wonen met elkaar verbonden zijn?

Jan van de Meer, gedeputeerde van de provincie Gelderland: 'Heeft iemand van de Brever-wet gehoord?' Het blijft stil in de zaal.

De Brever-wet gaat over het behoud van reistijd en verplaatsingen. Mensen besteden 70 tot 90 minuten per dag aan reizen.

'Als we sneller kunnen reizen, zijn we niet sneller thuis, maar gaan we verder weg', vat Van de Meer de wet samen.

Zo wordt de hele woningvoorraad van de Achterhoek met de RegioExpres beschikbaar voor de Randstad. En kunnen mensen uit de Randstad gaan werken in de Achterhoek.

Van de Meer eindigt met een expliciete oproep aan de aanwezige Kamerleden: 'We zijn al heel ver met de plannen. We hebben doorberekend dat het dubbelspoor een investering van 120 miljoen is. De provincie trekt daar 30 miljoen voor uit. We hopen op een bijdrage van het Rijk van 60 miljoen of meer.'

Luisterend oor

Na alle pitches en gerechten is het tijd voor het dessert, dat in een andere zaal wordt geserveerd. 

Ik vraag Dick Schierboom van de provincie Gelderland om een reactie. Hoe was het aan tafel? 

'Helaas zat er maar één Kamerlid bij ons aan tafel. Er waren twee plenaire debatten naar vanavond verplaatst, dat is balen.'

'Er kwamen een paar kritische vragen van het Kamerlid, maar er was ook een luisterend oor. Zoals: waarom zou je mensen naar de Achterhoek halen? Wat heeft de Achterhoek te bieden?'

Hoe Schierboom heeft gereageerd? 'In de hele Achterhoek is glasvezel, wat niet eens overal in Den Haag of de rest van de Randstad ligt. Het groen is heel dichtbij, als je tijdens het werk even de benen wilt strekken.'

'We zien dorpen en steden vaak als individueel. Maar we moeten kijken naar de Verenigde Achterhoek'

De beste avond van het jaar

Erik Haverkort, VVD-kamerlid woonachtig in Eefde, staat bekend om de Achterhoekvlaggen in zijn werkkamer. Tijdens het diner draagt hij een pak met een Achterhoekpin.


'Welk debat ook wordt verplaatst, ik moest hierbij zijn. Dit is de beste avond van het jaar. Ik ga hier naartoe omdat ik trots ben op de Achterhoek.'

'Ik ben het enige Kamerlid dat echt in de Achterhoek woont', licht hij toe. ‘Toen ik begon als Kamerlid, had ik wel een kloof tussen Randstad en de Achterhoek verwacht, maar het was veel erger dan ik dacht.'

'Deze avond brengt meer bekendheid over de innovatieve kracht, naoberschap, glasvezel en de drive van samenwerking tussen lokale overheden en de provincie.'

Wat heeft de avond Haverkort gebracht? 'Een bevestiging van de inhoud en dat dit allemaal is gehoord door mijn collega-Kamerleden.'

Maandag was Haverkort nog bij het diner van de Rotterdamse haven. 'Daar zijn ander soort organisaties aanwezig, er spelen andere issues. Daar staan, denk ik, maximaal vijftien bomen.'

'Maar er is ook overlap zoals de passie waarmee men aan een gebied werkt. En de zorg over continuiteit op de arbeidsmarkt.'

'Ook op fractieniveau zie je overeenkomsten. Dat is relevant, die input neem je dus mee naar de Kamer.'

De Achterhoekse ondernemers, maatschappelijk ondernemers, ambtenaren en bestuurders hebben het voorkomen van één grote familie

De ‘Verenigde Achterhoek’

Peter de Groot komt uit Harderwijk en is pas Kamerlid voor de VVD. Hij is voor het eerst bij het Achterhoeks Lentediner. 

'Ik vond het op twee manieren waardevol', vertelt hij. 'Allereerst zie je de mensen die in jouw provincie aan de slag zijn en hoor je wat er bij hen speelt. Bij werkbezoeken spreek je vaak maar één tot twee mensen, nu zit iedereen bij elkaar.'

'Je krijgt ook input: wat zijn de grote opgaven. Ik zit bijvoorbeeld op woningbouw bij de VVD, dit levert een bijdrage: we zien dorpen en steden vaak als individueel. Maar we moeten kijken naar de Verenigde Achterhoek.'

'De gesprekken geven me dus ook input voor Kamervragen.'

'Daarnaast zat ik aan tafel naast Peter Kerris, gedeputeerde van de provincie Gelderland. Hij is van de PvdA, een heel andere partij. Maar het is goed om van hem te horen hoe hij de provincie bestuurt. Dit soort avonden maken de lijntjes korter.'

Positieve beeldvorming

Hoe kijkt gedeputeerde Peter van ’t Hoog naar de avond? Zijn de doelen bereikt, is het gelukt om het tweerichtingsverkeer vanuit de Achterhoek over te brengen? 

'Je kunt zoiets natuurlijk niet cijfermatig uitdrukken. Maar het is wel gelukt om het gesprek erover aan tafel en via de pitches van de grond te krijgen.'

'Zo zat ik aan tafel met een relatief nieuw Kamerlid. Die hoorde hier zaken die wel echt nieuw waren. Aan tafel hebben we dingen toegelicht over onze governance en bereikbaarheid.'

'Je merkt een hoge waardering bij Kamerleden. Wij hebben onze regio op een speelse, ontspannen en benaderbare manier gepresenteerd.'

'Ik ben ervan overtuigd dat dat wel degelijk bijdraagt aan positieve beeldvorming rondom de Achterhoek: over wat we nodig hebben en wat we te bieden hebben.'