5e Dag van de Financiële Verhoudingen: ‘Den Haag moet minder ver weg voelen’

‘Dé regio bestaat niet.’ Er zijn grote verschillen tussen de gebieden in Nederland. Ondanks het kleine oppervlak, lijken de afstanden soms eindeloos. Overheid van Nu bezocht de vijfde Dag van de Financiële Verhoudingen en dook in deze regionale verschillen en de maatschappelijke vraagstukken die dat oplevert.

Koeien in een weiland
Beeld: ©BZK
'Niet alle expertise hoeft vanuit het rijk te komen' (NB de stad in de verte is Rotterdam)

Zes sprekers betraden 21 april jl. het podium tijdens de vijfde Dag van de Financiële Verhoudingen in Zwolle. Aan de hand van een vooraf verschenen essaybundel laten zij hun licht schijnen op grote maatschappelijke vraagstukken waar het kabinet de komende periode voor staat. De nadruk ligt op de regionale verschillen in brede welvaart en regionale opgaven. Hoe hebben de Regiodeals de afgelopen vier jaar gewerkt en wat is ervoor nodig om de kloof tussen stad en platteland te overbruggen? Welke partijen moeten samenwerken en hoe worden de financiële middelen het best verdeeld? 

Voor de zomer gaat er een brief naar de Tweede Kamer met de inhoud van de nieuwe tranche regiodeals

Vier jaar Regiodeals

Eén van de sprekers is Natalie Burgers. Ze is hoofd van de afdeling regio en leefbaarheid bij het Ministerie van BZK en nauw betrokken bij de vormgeving van de Regiodeals. Het begin van deze nieuwe kabinetsperiode is een goed moment om zowel terug als vooruit te blikken. Wat hebben de Regiodeals de afgelopen vier jaar betekend voor de regio’s en wat houdt dit in voor komende kabinetsperiode? 

Burgers: ´Er moet gewaakt worden voor een projectencarrousel en meer aandacht zijn voor lange termijnontwikkeling.’ 

Ook benadrukt ze de noodzaak van maatwerk voor de regio. Geen enkele regio is hetzelfde en daardoor verschillen de behoeften én middelen per regio. Ondanks dat benadrukt Burgers dat regio’s ook van elkaars werkwijze kunnen leren en hamert ze erop dat er ruimte blijft voor onderlinge uitwisseling. Ook blijft er in de nieuwe tranche aandacht voor de regio’s die onder druk staan. Voor de zomer gaat een brief naar de Tweede Kamer met de inhoud van de nieuwe tranche.  

Ruimtelijke thema’s zijn sociale vraagstukken

Vanwege de ongelijkheid tussen de gebieden, moet er goed worden nagedacht over de financiële verdeling. Volgens Eerste Kamerlid Caspar van den Berg zijn alle grote ruimtelijke thema’s ook sociale vraagstukken. Het stopt niet bij het geld, de ongelijke verdeling reikt veel verder. Grote maatschappelijke opgaven vragen ook om impactvolle transities, zoals bijvoorbeeld de energietransitie. Om te zorgen dat de lusten en lasten goed verdeeld worden bij deze transities, is een wederkerigheid tussen de gebieden in deze grote opgaven nodig. 

De Regiodeals vragen om een nieuwe manier van samenwerken tussen het Rijk, de provincie en gemeenten. Raadslid van de ROB Peter Wilms benadrukt dat er niet alleen met bestuurders in de regio om de tafel gezeten moet worden, maar ook met bewoners en ondernemers. ‘Er is al veel kennis aanwezig in de regio waar we gebruik van moeten maken.’ 

Niet alle expertise hoeft vanuit het rijk te komen. Hij pleit voor een grotere gelijkwaardigheid tussen Randstad en de regio. 

Werk aan de winkel

Alle sprekers besluiten dat we er nog niet zijn, er is werk aan de winkel. De regionale verschillen zijn en blijven een complex vraagstuk zonder eenduidige oplossing. Het is belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven, dat regio’s onderling van elkaar leren en dat Den Haag minder ver weg voelt dan nu soms het geval is.

Bent u geïnteresseerd in de verschillende visies van de essayisten en sprekers? Hier kunt u de essaybundel downloaden en via de website van de ROB is de vijfde Dag van de Financiële Verhoudingen terug te kijken.